„Oczy Mony” to powieściowy debiut Thomasa Schlessera, historyka sztuki i jej wielkiego miłośnika. Czytając tę książkę, zanurzamy się w niecodzienny świat wybitnych obrazów i rzeźb, a jednocześnie śledzimy losy bohaterów i spoglądamy na dzieła ich oczyma. Dziesięcioletnia Mona mieszka w Paryżu. Pewnego dnia dziewczynka na jakiś czas traci wzrok. Odzyskuje go, ale zaniepokojeni rodzice odwiedzają z córką lekarzy. Diagnoza okazuje się druzgocąca – w ciągu roku Mona przestanie widzieć! Matka i ojciec, chcąc przygotować córkę na najgorsze, decydują się wysłać ją do psychologa. Na wizyty ma chodzić z nią dziadek. Henry zabiera jednak wnuczkę co tydzień do muzeum, by pokazywać jej największe dzieła sztuki. Mężczyzna wierzy, że dzięki temu w pamięci dziecka zapiszą się obrazy, kolory i inne doznania, które zostaną w umyśle nawet po utracie wzroku. W ten sposób przez rok dziadek i wnuczka odwiedzają Luwr, Muzeum d’Orsay i Beauboug. 52 tygodnie i 52 wielkie dzieła najwybitniejszych artystów, od renesansu po współczesność. Henry opowiada Monie o obrazach i rzeźbach, jednak wcześniej ona mówi, co widzi. Jest spontaniczna, szczera, nieraz podekscytowana, zdziwiona, ale przede wszystkim zainteresowana. Dziadek mówi do dziewczynki jak do dorosłej osoby. Tak sobie postanowił, mając świadomość, że dziesięciolatka być może nie wszystko zrozumie. I tak się dzieje, stąd rodzą się w niej pytania… Dzięki takiemu zabiegowi narracyjnemu dorosły czytelnik uczestniczy w cotygodniowych wycieczkach i staje się obserwatorem, też ogląda dzieła sztuki, co ułatwia obwoluta książki, na której zamieszczono 52 reprodukcje. „Oczy Mony” to niecodzienny kurs historii sztuki. Nawet na obrazy i rzeźby, które znamy, spoglądamy w nowy, odkrywczy sposób, gdyż w opowieściach dziadka i opisach jest mnóstwo informacji – o genezie, symbolice, szczegółach… Nieraz okazuje się, że jakiś drobny przedmiot jest kluczem do zrozumienia całości dzieła i jego tytułu. W powieści jest też dużo ciekawostek na temat życia artystów, tła historycznego epok, w których tworzyli, różnorodnych kontekstów… Odbywając tę artystyczną i niezwykłą podróż, wciąż pamiętamy o tytułowej bohaterce i zastanawiamy się, co ze wzrokiem Mony. Na odpowiedź trzeba zaczekać, ale warto uzbroić się w cierpliwość, tym bardziej, że zakończenie zdradza pewną rodzinną tajemnicę i podejmuje ważny społeczny temat. Nie zdradzę, jaki, by nie spojlerować, ale zapewniam, że to problem dający do myślenia. Lektura tej powieści była dla mnie prawdziwą ucztą duchową. Całość napisana jest pięknym, wysokim stylem, dzięki czemu można delektować się również językiem. Polecam – przede wszystkim miłośnikom sztuki i niebanalnych opowieści. BEATA IGIELSKA